İşçinin Özel Hayatının İş Sözleşmesinin Feshine Etkisi

Sinsi Araştırma
Makul Uyum Borcu
İfşa (Whistleblowing)
İşyerindeki Özel HayatÖzel hayat temelde kimsenin müdahale edemediği, nasıl şekillendiği kişinin tercihine bağlı korunaklı bir alandır. Ne zaman ki kişi toplumda kendine yer bulmak ister, bu alanın sınırlandırılmasına katlanmak zorunda kalabilir. Özellikle iş ilişkilerinde bu sınır daha kesin hatlarla kendini belli eder. işçi, işverenin hakimiyet sahasına dahil olduğunda özel hayatı kapsamında kalan haklarına müdahale edilmesine göz yummak durumunda kalabilir.

İşyerinde video kameraların varlığı, giyeceği kıyafetlerin işverence seçilmesi, işyerinin hangi bölümünde tütün ürünü kullanabileceği, işe giriş ve işten çıkışlarda üstünün aranması, sosyal medya hesaplarında işle ilgili paylaşım yaparken uymak durumunda kalacağı kısıtlamalar işçinin özel hayatına müdahalenin karakteristik örnekleridir.

Teknolojinin ilerlemesiyle ortaya çıkan ifşa hakkı, sinsi izlemeye karşı koyma ya da ulaşılabilir olmama gibi yeni kavramlar iş sözleşmenin feshedilip edilmeyeceğinin belirlenmesinde incelenmesi gereken yeni ihtilaf konulandır, işçinin özel hayatına müdahale teşkil eden bu davranış kısıtlamalarına uygun hareket etmesi iş sözleşmesiyle üstlendiği borçlardan kaynaklanabileceği gibi rıza göstermesi de bu müdahalenin hukuka uygunluk sebebi olabilmektedir. Öte yandan bu müdahalede sınırların aşılması halinde işçi iş sözleşmesini feshedebileceği gibi işveren de talimatlara uyulmaması halinde sözleşmeyi feshedebilecektir. O halde işçinin özel hayatını ve sınırlarını belirleme hakkı ile işverenin özel hayata müdahale etme yetkisinin bir dengeye oturtulması gerekecektir. Bu dengenin sağlanamaması, iş barışını bozacağı gibi iş sözleşmesinin devam etmesini taraflar için çekilmez kılacak, dolayısıyla feshine yol açacaktır.

Konu ulusal ve uluslararası yasal metinler, ülkemiz ile yabancı ülke mahkemelerinin ve AİHM'nin kararları göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Bu kapsamda öncelikle özel hayat tanımlanmış, işverenini işçinin özel hayatına müdahalesinin sınırları belirlenerek bu sınırın aşılması halinde iş sözleşmesinin feshinin yanı sıra olası talepler açıklanmıştır.